LETTERGREEP | Nederlands leren met poëzie en beelden
Met het dynamoPROJECT LETTERGREEP organiseerde het Sint-Bernarduscollege in Nieuwpoort voor het eerst een meerdaags taalproject voor de OKAN-klas (11-18 jaar). Daarvoor deed de school beroep op de ervaren vzw de Batterie en de lokale bibliotheek. Door de anderstalige leerlingen te prikkelen met illustraties en typografie zetten ze hen aan tot het lezen en begrijpen van Nederlandstalige poëzie.
‘Ik wou al langer een meerdaags project doen rond taal’, zegt Julie Ameloot, zorgcoördinator OKAN van het Sint-Bernarduscollege. Ook kennismaken met diensten is één van de doelstellingen van LETTERGREEP. In de eerste plaats was dat de bibliotheek van Nieuwpoort, voor de andere activiteiten kon de groep terecht bij het Sociale Huis. ‘Veel van onze jongeren zijn daar aan verbonden en kwamen hun sociale assistenten tegen’, zegt Julie. ‘Die aandacht van buitenaf was een leuke extra.’
Gedichten worden beelden
Het project duurde twee weken, waarvan de klas vier dagen met de Batterie werkte. Tussendoor kregen ze gewoon les. ‘De eerste voormiddag kozen we gedichten in de bibliotheek’, zegt Julie. ‘Voor de meeste leerlingen was het de eerste kennismaking met poëzie. In de namiddag maakten ze een schets bij hun tekst en tekenden ze een zelfportret, dat als basis doende voor een ets. Nadien experimenteerden ze met druktechnieken zoals gelatinedruk, zeefdruk en linosnede.’
‘Door zelf illustraties te ontwerpen hebben de leerlingen de link gelegd tussen de teksten die ze kozen en de beelden die daarbij horen’, zegt Julie. ‘De eerste dagen waren het losse objecten, maar op het einde maakten ze sterke interpretaties!’
Later kregen de jongeren les over typografie. Ze kozen een kort stukje uit hun gedicht en maakten met hun zelfgekozen druktechniek een mooi werk. ‘De stappen waren enorm goed uitgedacht en de mensen van de Batterie werkten als een geoliede machine’, zegt Julie. ‘Alles klopte!’
Tentoonstelling en receptie in de bib
Als afsluiter stelden de leerlingen hun werkjes voor in de bibliotheek. De bijbehorende receptie werd georganiseerd door de OKAN-jongeren die nog te taalarm waren om deel te nemen aan het taalproject. Zo leerden ze toch heel wat nieuwe woordenschat en was iedereen betrokken.
De dag nadien kwamen alle andere klassen van de school kijken. De leerlingen kozen een werk dat hen aansprak en wisselden ervaringen uit met wie dat gemaakt had. ‘Er zaten best aangrijpende verhalen tussen’, zegt Julie. ‘We merken dat onze reguliere leerlingen door dit project dichter naar de OKAN-jongeren toegegroeid zijn.’
Nieuwe technieken voor de leerkrachten
De Batterie zorgde voor enorm veel ervaring en materiaal zoals drukpersen en letters. Toch kan elke leerkracht iets uit het project verderzetten in de les: ‘Door taal op deze manier te beleven leren de jongeren veel meer’, zegt Julie. ‘Onze leerkracht PO gebruikt de aangeleerde druktechnieken nu regelmatig. Dat sluit helemaal aan bij ons doel om meer expressie te brengen in taal. In de lessen Nederlands spelen gedichten nu ook een grotere rol.’
‘Het was heel leuk om te zien dat leerlingen op een vrij gemakkelijke manier een mooi resultaat hadden. Ze kregen waardering en dat heeft hun zelfvertrouwen zeker een boost gegeven. Door samen te werken leerden ze met verschillende culturen omgaan en werd de groep sterker. De partners zeiden dat ze het ook heel geslaagd vonden, dus hopelijk kunnen we de samenwerking verder zetten!’
Tips van coördinator Julie
- Zorg dat je een goed draaiboek hebt. Er komt veel organisatorisch werk bij kijken.
- Ga te rade bij mensen die al een gelijkaardig project hebben gedaan. Zo kan je op voorhand goed inschatten wat het inhoudt.
- Stel je op als begeleider in plaats van als leerkracht. Zet jezelf tussen de jongeren en denk samen met hen.