Boekenjuf Ils | Kleuters verhalen horen vertellen aan elkaar is het leukste wat er is
Woordmeppen, verhalen verzinnen, met Kaat de kikker op letterreis, je kan niet vroeg genoeg beginnen om kinderen warm te maken voor taal en boeken. Juf Ils Haeseldonckx van de derde kleuterklas brengt haar liefde voor boeken dagelijks over aan haar kleuters. ‘Ik vind taal heel erg belangrijk en spelenderwijs leren de kindjes een heleboel nieuwe woorden.’
Ils kreeg de boekenmicrobe mee van thuis uit. ‘Mijn ouders lazen vaak voor en toen mijn kinderen klein waren, ging ik vaak met hen naar de bibliotheek’, vertelt Ils. ‘Die passie neem je mee naar je klas.’ Bij juf Ils staat elke week een ander boek centraal dat past in een thema. Zo prijkt rond Vaderdag het boek Toen mijn papa koning was boven op de boekenkast. ‘We werken de hele week rond dat boek en de woorden uit het verhaal’, legt Ils uit. ‘Spelletjes maken de woordenschat van de kleuters rijker en de kinderen doen dat ook gewoon heel erg graag.’
Woordmeppen
Ils kiest een tiental woorden uit het boek en schrijft die op woordkaarten. De kleuters maken leuke tekeningen bij de kaarten. De kroon, de koninklijke dingen of de stijve heren, het zijn niet steeds eenvoudige woorden. ‘Ik verander nooit woorden in het boek’, benadrukt Ils ,’maar ik geef wel veel uitleg, zodat altijd alles duidelijk is. Vooral de lidwoorden zijn vaak een probleem en dus duiden we de en het aan in een verschillende kleur. We herhalen de woorden ook elke dag. Ouders staan er soms versteld van met welke nieuwe woorden de kleuters naar huis komen.’
De woordenschatspelletjes geven de kinderen een flinke duw in de rug, maar het is zeker niet de bedoeling om de kleuters te leren lezen. Ils wil de kindjes vooral spelenderwijs vertrouwd maken met de letters en de woorden. Vliegenmeppers omgetoverd tot woordmeppers zijn daar ideaal voor. ‘Soms bel ik een van hen op met de speelgoedtelefoon met de vraag om een woord van de woordkaarten te nemen’, legt Ils uit.
Wie is Ils Haeseldonckx?
School: Derde kleuterklas op basisschool De Katersberg in Geel.
Favoriete kinderboek: Omdat ik zoveel van je hou, Guido van Genechten.
Geven de boekenmicrobe door omdat … ‘boeken de woordenschat van de kleuters kunnen verrijken. Taal is zo ontzettend belangrijk, zeker voor anderstalige kinderen die thuis niet altijd de kans krijgen om boeken te lezen.’
Gezellig in de boekenhoek
In de klas van juf Ils is plaats voor een ruime en knusse boekenhoek. In de zetels en op de kussens wordt vaak voorgelezen en kunnen de kleuters tijdens vrije momenten in de boekjes snuisteren. Vanop de tractorstoel leest Ils het boek van de week voor en tijdens de Jeugdboekenmaand komt ook het lievelingsboek van elke kleuter aan de beurt. Elke week haalt Ils de vertelschort boven. De kleuters trekken kaarten met tekeningen en woorden uit de zakken van de schort en verzinnen zo hun eigen verhaal.
‘In de dertig jaar dat ik lesgeef, heb ik heel wat boeken verzameld. Ik breng ook vaak boekjes van mijn kinderen mee’, vertelt Ils. De boeken rond het thema van de week staan bovenaan in de boekenkast. De overige rekken vult Ils samen met de kleuters. ‘De ene week zijn ze geïnteresseerd in strips of zoekboeken en de andere week in gedichtenbundels of sprookjesboeken, alles komt aan bod.’
‘Het is fijn om te lezen hoe de kindjes ijverig samen met broers en zussen overal woordjes met de juiste letter hebben gezocht’
Voorlezen in het Engels
Ils vindt boekjes in de thuistaal van de kinderen een meerwaarde, maar op school is dat niet altijd mogelijk. ‘De ouders van een Engelstalig kind gaven een Nederlands en een Engels boek mee naar school. Ik heb het Engels boek voorgelezen en hoewel de kinderen er niets van begrepen, vonden ze het geweldig.’ Een aantal leesmama’s en zelfs een leesoma komen ook elke week voorlezen in de klas. Vooral bij anderstalige kinderen is het volgens Ils nodig dat de ouders op het belang van taal gewezen worden. ‘We nodigen hen geregeld uit bij vertelmomenten op school.’
De Beste Boekenjuf/meester van het jaar
De prijs voor de Beste Boekenjuf/Boekenmeester beloont leerkrachten (kleuterschool en basisschool) die een concrete en dagelijkse inzet tonen voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In het magazine brengen de kandidaten hun verhalen en je vindt er massa's tips en tricks rond lezen en leesplezier in de klas.
CANON Cultuurcel en de Groep Kinderboekenuitgevers zoeken een juf of meester, zorgleraar of -coördinator uit het basisonderwijs (kleuter- en lager) die zich inzet voor leesbevordering en werken met kinderboeken aanmoedigt.
Nomineer jouw kandidaat
Wie besmet jou met zijn of haar passie voor (voor)lezen? Wie vult de boekenhoeken op school met een rijk en recent aanbod? En wie wakkert in jouw team het leesvuur aan? Kortom, welke juf of meester heeft op jouw school het grootste hart voor boeken? Ken jij zo iemand? Nomineer je kandidaat via boekenjuf.be.
Op reis met de letterkoffer
Om de twee weken neemt een kleuter de letterkoffer mee naar huis. Telkens is er een andere letter aan de beurt. Bij de letter k gaat ook Kaat de kikker mee op reis. De ouders noteren nauwgezet in het logboek welke avonturen hun oogappel beleeft met de knuffel. De letterkoffer komt terug naar school boordevol nieuwe woorden die de kleuter verzameld heeft op de letterreis. Kop, kaft, kaars, kapstok, alle woordkaartjes worden samen met het bijbehorende voorwerp in de letterhoek gelegd. ‘Het is fijn om te lezen hoe de kinderen ijverig samen met broers en zussen overal woorden met de juiste letter hebben gezocht’, zegt Ils.
‘Sommige juffen kiezen prenten bij de woorden, anderen gebruiken voorwerpen om alles visueel te maken’
Leesplezier boven alles
Samen sterk lijkt het motto van de kleuterjuffen van De Katersberg. ‘Het is één ding om zelf enthousiast te zijn, maar als het hele team mee op de kar springt, kan je ook echt iets bereiken met de kinderen’, zegt Ils. Elke kleuterklas heeft een boekenhoek en alle juffen werken met een boek rond het thema van de week. De gekozen woorden en de spelletjes worden uiteraard aangepast aan de leeftijd van de kleuters. ‘Sommige juffen kiezen prenten bij de woorden, anderen gebruiken voorwerpen om alles visueel te maken’, legt Ils uit.
Ils probeert de kinderen zoveel mogelijk te stimuleren om ook tijdens de speelmomenten een boekje vast te nemen in de boekenhoek, maar zal hen er nooit toe dwingen. ‘Soms vragen ze om K3-liedjes en verandert de boekenhoek even in een danshoek, dat moet zeker kunnen.’ Het is vooral belangrijk dat de kinderen plezier beleven met woorden en boeken. Een kleuter die niet stopt met lachen bij een grappig boek of een traantje laat bij een droevig stuk, toont aan hoe de kinderen helemaal kunnen opgaan in het verhaal. ‘Als ik hen enthousiast in boekjes zie kijken en hen hoor vertellen aan elkaar, geeft dat een intense voldoening’, vertelt Ils. ‘Want zeg nu zelf, dat is toch het leukste wat er is.’
In de boekenkast van juf Ils
- De mooiste vis van de zee, Marcus Pfister
- Marsupilami 13, Het Jaguardefilé, Batem en Franquin
- Omdat je mijn vriendje bent, Guido Van Genechten
- Toen papa koning was, Thierry Robberecht en Philippe Goossens
- Wat is nog enger dan een haai?, Paul Bright